Sensoryka

KRÓLOWĄ zaprosiła do przedszkola pani dyrektor. Skoro przedszkole ma profil sensoryczny, to i matematyka też jest sensoryczna?

Tak, bo świat liczb, figur, działań i zadań najlepiej poznawać wielozmysłowo. Szczególnie, gdy się ma 3-4 lata.

To, jakie mamy podejście do matematyki zależy nie tylko od naszych wrodzonych talentów, ale również od tego, jakich mieliśmy nauczycieli i w jakiej formie ta wiedza była nam przekazywana. Dziecko w wieku przedszkolnym rozpoczyna dopiero swoja przygodę z matematyką. Istotne jest, żeby uświadomić sobie, że na wszystko jest czas i każde dziecko rozwija się indywidualnie, dlatego nie robimy z dzieci chodzących encyklopedii, pozwalamy im być dziećmi i bawić się matematyką. Nie przyspieszamy niczego na siłę. W naszej placówce matematyka w sposób naturalny wchodzi do codziennych czynności, a przede wszystkim do zabaw.

Oto kilka przykładów naszych działań:

1. Kolorowy ryż – do pojemnika z ciepłą wodą dodajemy podarte wcześniej kawałki krepiny. Woda bardzo szybko robi się kolorowa. Wrzucamy suchy ryż odmierzany rączkami. Po godzinie ryż jest intensywnie kolorowy. Suszymy go i mamy świetną zabawę. Co się działo: nazywanie kolorów, darcie krepiny, zanurzanie rąk w suchym ryżu, odmierzanie, dotykanie, mieszanie wody z bibułą i ryżem, obserwowanie procesu koloryzacji, przecedzanie ryżu, suszenie. Można pomieszać kolorowe ziarenka, a potem segregować, można wykorzystać je do wyklejenia szablonu dowolnej cyfry lub figury itd. Można pisać w ryżu, co szczególnie preferują dzieci, które np. nie lubią piasku na dłoniach.
2. Liczenie ze smakiem – Do kilku pojemników wkładamy różne smakołyki, np. kawałki owoców, pestki słonecznika lub dyni, rodzynki, żurawinę, czyli wszystko co nasze dziecko lubi. Dziecko losuje kartkę z cyfrą i zjada tyle sztuk wybranego smakołyku, ile oznacza ta cyfra. Zabawa jest świetnym motywatorem dla niejadków, ale też szybko uzmysławia dzieciom pojęcia: tyle samo, mniej, więcej.
3. Ciecz nienewtonowska, czyli płyn, który pozornie przeczy prawom fizyki. W spoczynku, zachowuje się jak zwykła ciecz, ale gdy tylko dostarczymy mu jakąś energię, np. poprzez nacisk, ciecz ta zachowuje się jak ciało stałe.

Do wykonania potrzebne są: szklanka mąki ziemniaczanej, zimna woda i pojemnik, do którego wsypiemy mąkę i wlejemy wodę. Mąkę trzeba wymieszać z wodą tak, by płyn był dość gęsty. Dawniej taki płyn nazywano po prostu krochmalem, a panie domu były dumne, że ich obrusy, kołnierzyki i pościel są usztywnione. Jeśli przelewamy ciecz powoli, to nam się na pewno uda, ale jeśli szybko przechylimy pojemnik, to ciecz się pokruszy. Jeśli przestaniemy nią poruszać, to ponownie sobie spłynie. Można spróbować uderzać w ciecz. Co się stanie? Sprawdźcie. Zabawa jest świetna. Odmierzanie mąki, wody, zanurzanie rąk w cieczy, obserwacja jej zachowania, a nawet wąchanie. Aktywizujemy wiele zmysłów i działań. Jeśli mały badacz jest bardzo ciekawy, to i posmakować można.

4. Pranie - Na rozciągniętym sznurku wieszamy „wyprane” kartki z kolejno po sobie następującymi liczbami. Ćwiczymy motorykę małą poprzez nacisk na klamerki podczas mocowania kartek oraz znajomość liczb w aspekcie porządkowym. Jeżeli w tym czasie posadzimy dziecko na deskorolce, którą będziemy powolutku przesuwać, to będzie dodatkowa porcja radości przy każdej udanej próbie przypięcia klamerki.
5. Skarbiec - Podczas pobytu na spacerze gromadzimy skarby w zależności od pory roku. Jesnienią mogą to być kasztany, żołędzie, korale jarzębiny, szyszki, kamyki, patyki itd. Skarby wkładamy do worka i prosimy o wylosowanie np. dwóch kasztanów, trzech patyków. Doskonalimy przeliczanie, ale również integrujemy dotyk, wzrok, ćwiczymy koncentrację uwagi.
6. Kodowanie na dywanie – dywan musi być w kratkę lub w puzzle. W Porannej Chmurce mamy wzór puzzli. Dziecko staje na brzegu dywanu, a na dowolnym polu na dywanie stawiamy przedmiot. Żeby do niego dojść, dziecko musi pokonać drogę według kodu kierunków nadawanego przez inne dziecko, np. dwa kroki w prawo, dwa w lewo, jeden do tyłu. Jeśli do tego pozwolimy dziecku chodzić boso po dywanie, to mamy integrację dotyku, słuchu, wzroku, utrwalamy stosunki przestrzenne i doskonalimy umiejętność koncentracji uwagi.

Wszystkie te propozycje są świetną zabawą. To kropla w morzu naszych pomysłów, ale pozwólmy dzieciom też wymyślać różne zabawy. Bardzo często zaskoczą nas swoją kreatywnością.

Niedawno jedna z mam naszych przedszkolaków powiedziała, że kiedyś to było podwórko, wspinanie się po drzewach, trzepaki i nie była potrzebna integracja sensoryczna. To prawda, ale życie nie stoi w miejscu i się zmienia. Dziś w dobie telewizorów, komputerów, tabletów itp. musimy wspomagać integrowanie i współdziałanie zmysłów w taki sposób, który na dzień dzisiejszy wydaje się bardzo skuteczny. Nawiasem mówiąc, w Porannej Chmurce nie ma nawet telewizora. Dzieci spędzają czas na aktywnej, różnorodnej zabawie, a nie na obserwacji zabawy w mediach. Jak tak dalej pójdzie, to wkrótce matematyka sensoryczna będzie stałym elementem przedszkolnej i szkolnej codzienności. My zabawom sensorycznym zawsze mówimy TAK!